معنای لغوی رای:
رأی نظریّه شخصى برآمده از تلاش ذهن و فکر، اندیشه و تدبیر و حکم صادره از قاضی است. به عبارت دیگر
نظریه ای که حاصل تلاش ذهن یک شخص هست و بر اساس آن حکم می شود را رأی گویند.
در اصطلاح حقوقی در اصطلاح به آراء هئیت عمومی دیوان عالی کشور که پیروی از آن برای تمام دادگاهها الزامی است آراء وحدت رویه میگویند
علت و نحوه صدور رای وحدت رویه در قانون آئین دادرسی کیفری:
ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری
هرگاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاهها نسبت به موارد مشابه، اعم از حقوقی، کیفری و امور حسبی، با استنباط متفاوت از قوانین، آراء مختلفی صادر شود، رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، به هر طریق که آگاه شوند، مکلفند نظر هیات عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاهها یا دادستانها یا وکلای دادگستری نیز میتوانند با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، نظر هیات عمومی را درباره موضوع درخواست کنند. هیات عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم روسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب تشکیل میشود تا موضوع مورد اختلاف را بررسی و نسبت به آن اتخاذ تصمیم کنند. رای اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها و سایر مراجع، اعم از قضائی و غیر آن لازم الاتباع است؛ اما نسبت به رای قطعی شده بی اثر است.
درصورتی که رای، اجراء نشده یا در حال اجراء باشد و مطابق رای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور، عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رای به جهاتی مساعد به حال محکوم علیه باشد، رای هیات عمومی نسبت به آراء مذکور قابل تسری است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی عمل میشود.
بنابراین افراد زیر می توانند نظر هیات عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند:
1-رئیس دیوان عالی کشور
2-دادستان کل کشور
3-هریک از قضات شعب دیوان عالی کشور
4-هریک از قضات دادگاه ها
همچنین ذکر این نکته ضروری است که:
در کلیه مواردی که هیات عمومی دیوان عالی کشور به منظور ایجاد وحدت رویه قضائی و یا رسیدگی به آراء اصراری و یا انجام سایر وظایف قانونی تشکیل میگردد، باید با حضور دادستان کل یا نماینده وی باشد. قبل از اتخاذ تصمیم، دادستان کل یا نماینده وی اظهار نظر می کند.
در ادامه فهرستی از آرا وحدت رویه دیوان عالی کشور را با شما به اشتراک می گذاریم:
آراء وحدت رویه قضایی دیوان عالی کشور از آغاز سال 1395 تا شهریور 1395
آراء وحدت رویه قضایی دیوان عالی کشور سال 1394
آراء وحدت رویه قضایی دیوان عالی کشور از سال 1392 تا 1393
آراء وحدت رویه قضایی دیوان عالی کشور از سال 1378 تا 1391